معرفی کتاب مطالعات فرهنگی با عنوان فرعی فرهنگ عامه

کتاب مطالعات فرهنگی با عنوان فرعی درباره فرهنگ عامه از جان استوری، ترجمه حسین پاینده است که در بهار 1386 توسط انتشارات آگه به چاپ رسیده است. این کتاب نخستین بار در سال 1996 منتشر گردید و در دانشگاه های انگلستان به سرعت در فهرست کتاب های مرجع برای درس های مطالعات فرهنگی قرار گرفت. اقبال گرمی که در مراکز علمی به کتاب حاضر شد، نویسنده آن را به صرافت ویراستی جدید انداخت که در سال 2003 منتشر گردید. این کتاب از 8 فصل تشکیل شده است، فصل اول پیشگفتار می باشد که در این قسمت نکاتی درباره کتاب و همچنین توضیحاتی درباره مطالعات فرهنگی و فرهنگ عامه داده شده است که در حقیقت هدف از آنها معرفی طیفی از نظریه ها و روش هایی است که در مطالعات فرهنگی به منظور پژوهش درباره فرهنگ عامه معاصر مورد استفاده قرار گرفته اند.

در فصل دوم به تلویزیون پرداخته شده است،اینکه تلویزیون عامه پسندترین جلوه فرهنگ در قرن بیست و یکم است و بی تردید می توان گفت در سرتاسر جهان مردم برای گذراندن اوقات فراغت خود بیش از هر کار دیگری برنامه های تلویزیون را تماشا می کنند. در این میان سه مرحله که ازدریافت پیام شروع تا به تفسیر و مقاومت آنها می انجامد توسط استوارت هال مطرح شده است. در این فصل به مخاطب به عنوان موجودی فعال نگریسته شده است که خود می تواند در دریافت، تجزیه و تحلیل آنها اثر داشته باشد و چه بسا گاه امور زمینه ای در فرایند اخذ پیام ها اثر گذار می باشند.

در فصل سوم به بحث درباره داستان های عامه پسند پرداخته شده است، این فصل به چهار رهیافت عمده در تحقیق راجع به داستان­های عامه پسند در مطالعات فرهنگی می­پردازد.این چهار رهیافت عبارتند از قرائت نشانه گرایانه، نظریه دریافت، شکل بندی قرائت و فمنیسم و خواندن داستان عاشقانه.

ادامه مطلب ...

جهانی شدن رسانه و بدن

جهانی شدن تنها پدیده­ای اقتصادی نیست و همچنین نباید آن را با پیدایش یک نظام جهانی یکی انگاشت. جهانی شدن در واقع تغییر شکل زمان و مکان است، آن نه یک فراگرد واحد بلکه آمیزه­ی پیچیده­ای از فردگرایی­هاست که غالبا به شیوه­های تناقض آمیزی عمل می­کنند و کشمکش و گسست­ها و صورت­های قشر بندی جدیدی را به بار می­آورند. جهانی­شدن در واقع به معنای در هم گره خوردن رویدادهای اجتماعی و روابط اجتماعی سرزمین­های دور دست با تارو پود موضعی یا محلی جوامع دیگر است. پدیده­ای که می­توان آن را نوعی تلاقی حاضر و غایب دانست.

بر این اساس آن می­تواند ضمن اینکه تاثیراتی اقتصادی داشته باشد، اثرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را نیز به همراه آورد. به طوری که یکی از عوامل مهم تاثیر گذار بر رفتارهای فردی و گروهی فرایند جهانی شدن فرهنگی است.

این فرایند که در دو تا سه دهه­ی اخیر شتاب فراوانی گرفته­است توانسته است دگرگونی­های کیفی بسیاری در زندگی انسانها داشته باشد. آن توانسته است با اشکال جدید تولید، حمل و نقل و رسانه­های جمعی خودش، تغییرات فرهنگی عمده­ای را در سطح جهان ایجاد کند که یکی از این تغییرات، تغییر در هویت افراد است.

جامعه­ی مدرن که به صورت تدریجی از فضای اولیه خود خارج و وارد دنیای مدرنیته متاخر شده کم کم از حالت تولیدی خود خارج گشته و به محیطی خدماتی و مصرفی تبدیل می­شود، از این رو با رشد روحیه مصرف گرایی که به نوعی حاکی از مصرف زدگی انسان امروزی است نشانه­ها و نمادهای تمایز بخش جهان مدرن نیز متعاقبا تغییر کرده و نمادهای تمایز بخش افراد در مصرف کالاها و وسایل منزلت نهفته شده است یعنی مصرف معطوف به هویت شده است. از این رو با در گیر شدن انسان امروزی در حوزه مصرف بحث گزینش و انتخاب پیش می­آید و از جمله حوزه­هایی که افراد می­توانند به اختیار خود در آن دخل و تصرف کنند بدن و مدیریت آن است.

ادامه مطلب ...

معرفی و نقد کتاب طراحی پژوهش­های اجتماعی

کتاب طراحی پژوهش­های اجتماعی ، اثری است از نورمن بلیکی، ترجمه حسن چاوشیان، نشرنی، سال 1384

پژوهش اجتماعی سه مرحله اصلی دارد: برنامه ریزی، اجرا و گزارش. در برخی از انواع پژوهش، این سه مرحله از هم جدا نیستند و از همین ترتیب پیروی می کنند. در سایر انواع پژوهش ممکن است این سه مرحله در هم بیامیزند. این کتاب درباره مرحله اول یعنی درباره طراحی پژوهش اجتماعی است نه درباره ی جزئیات اجرای آن.مسلما در برنامه ریزی باید پیش بینی شود که پژوهش چگونه انجام خواهد گرفت و شناخت زیر و بم های روش های تحقیق در مرحله برنامه ریزی ضروری است تا بتوان تصمیم های خوبی اتخاذ کرد.

برنامه ریزی در همه­ی انواع پژوهش های اجتماعی نقش حیاتی دارد.نداشتن برنامه به معنای پذیرش خطر از دست دادن کنترل پروژه، و ناکامی در اتمام موفقیت آمیز آن است. این واقعیت که در برخی از انواع پژوهش تصمیم های مربوط به برنامه ریزی باید در جریان پژوهش گرفته شوند، نمی تواند عذر و بهانه ای برای طفره رفتن از برنامه ریزی دقیق در آغاز پژوهش باشد، با این حال ممکن است برای برنامه ریزی نیازمند پژوهش مقدماتی یا اکتشافی باشیم تا اطلاعات لازم برای تصمیم گیری مربوط به طرح پژوهش بدست آید.

ادامه مطلب ...

معرفی کتاب «روانکاوی فرهنگ عامه»

کتاب روانکاوی فرهنگ عامه با عنوان فرعی نظم و ترتیب و نشاط اثری است از بری ریچاردز، ترجمه­ی حسین پاینده، این کتاب در سال ۱۳۸۸ توسط نشر ثالث چاپ شده است. 

این کتاب کاوشی روانکاوانه درباره­ی برخی از گیراترین و پر طرفدارترین جنبه های فرهنگ عامه است. تب تقریبا فراگیر فوتبال که در مواقع برگزاری مسابقات تیم­های ملی و بویژه در رقابت­های جام جهانی گهگاه باعث وقفه­ی کامل در روند امور زندگی و خیره شدن چشمان انبوه مردم از همه­ی گروه­های اجتماعی به صفحه­ی تلویزیون می­شود ، ولع خرید که گهگاه ابعادی جنون آسا به خود می­گیرد و آشکارا به میل مقاومت ناپذیر «خرید برای خرید» و نه خرید برای رفع نیاز تبدیل می­شود، میل شبه شهوانی و سرکوب ناشدنی به برخورداری از اتومبیل و در واقع برخورداری از آن جایگاه اجتماعی خاصی که هر اتومبیل معینی به دارنده­ی خود می­بخشد(جایگاهی که اهمیت آن را در جامعه­ی خود ما از آنجا می­توان به راحتی دریافت که سرنوشت بسیاری از وصلت­های خانوادگی امروز با معیار برخورداری یا عدم برخورداری از اتومبیلجدید رقم می­خورد) و تاثیر موسیقی پاپ و جاز در نسل جوان و شیفتگی وصف ناپذیر آنان به خوانندگان این موسیقی و ... همگی در کتاب حاضر از منظری روانکاوانه مورد بررسی قرار گرفته اند.

این کتاب از سه بخش تشکیل شده است که بخش اول به بحث نظری  در خصوص روش انجام دادن تحقیقات روانکاوانه درباره­ی فرهنگ عامه اختصاص دارد و برای کسانیکه مایل­اند این شیوه را در بررسی فرهنگ جامعه­ی خود اعمال کنند،می­تواند راهنما و معرف منابع موجود در این زمینه باشد.

بخش دوم به بررسی موردی که پیشتر در موردشان ذکر شد می­پردازد، نمونه­های تحلیلی روانکاوانه­ی فرهنگی در این بخش حکم الگو و سرمشق برای تامل و باریک اندیشی در آن، جلوه­هایی از فرهنگ را دارد که چه بسا در بدو امر کم اهمیت تر از موضوعات اساسی فرهنگ به نظر می­آیند.

سرانجام بخش سوم کتاب که به موضوع اخلاق و فروپاشی قید و بندهای اخلاقی در حوزه­ی پسامدرن می­پردازد. وضعیت خانواده، مشارکت در امور خیریه با حمایت مالی مستمندان و... از جمله موضوعاتی هستند که نویسنده با بررسی آنها می­کوشد آن دیدگاهی را که قائل به بیمار بودن جامعه­ی معاصر و اضمحلال تمام عیار التزام­های اخلاقی انسان زمانه­ی ما است را ردکند.